Zonneprojecten zijn nauwelijks rendabel te krijgen, ondanks laagste containerprijzen in anderhalf jaar
De dalende trend in de containerprijzen heeft zich doorgezet de afgelopen periode, waardoor de prijzen nu weer op het niveau liggen van januari 2021. Een daling van 63 procent in een jaar tijd. Wie grote contracten voor een langere periode vastlegt kan zelfs nog lager uitkomen ziet Gerard Scheper, CEO van European Solar: “Dan kun je de prijzen vastleggen op 3.000 tot 3.500 dollar. Toch kan elke businesscase door de bankeisen en rentestand eigenlijk direct door het toilet worden gespoeld.”
In de periode dat COVID-19 wereldwijd voor lockdowns zorgde, ontstond er ook grote havencongestie. Heel veel containers met producten werden vanuit China naar Europa gestuurd, maar er werd nauwelijks wat teruggestuurd naar China.
Lees ook: Vrachttarieven Shanghai – Rotterdam met 534 procent gestegen
Met als gevolg dat de containerprijzen als een raket de lucht ingingen. Zo was er kostenstijging van 534 procent op de route van Shanghai naar Rotterdam tussen juli 2020 en juli 2021. Andersom was er slechts een toename van 43 procent.
“De wereldwijde verdeling van containers is nu weer in balans. Bovendien zijn de lockdowns in China zo goed als voorbij. Hierdoor zijn de prijzen van containers van 15.000 dollar naar 5.000 dollar gegaan”, merkt Scheper op.
“Als je de prijs voor een langere periode vastlegt kun je zelfs onder de 3.500 dollar uitkomen, dat laat ook wel zien dat ondanks het herstel, het vervoer tussen China en de rest van de wereld nog niet optimaal is. Overigens vinden de meeste Chinese partijen dit eigenlijk wel prima, zij rekenen de transporttarieven hoe dan ook wel één-op-één door.”
Daarbij ziet hij dat er ook een onverwacht alternatief voor het scheepstransport van Chinese PV naar Europa is opgekomen: de vrachtwagen. “In ongeveer 25 dagen rijden ze hier massaal naartoe met vrachtwagens, dat is door de grotere onderlinge vrachtwagenconcurrentie redelijk concurrerend qua kosten, en het is sneller.”
In november en december is er een gat in de Chinese orders
Er staat nog een interessante ontwikkeling op stapel in China, aldus Scheper. De materiaalprijzen zijn al een behoorlijke tijd erg hoog en Chinese projectontwikkelaars zijn geneigd om hun november- en decemberorders door te schuiven naar begin volgend jaar. De energieprijzen zijn in China weliswaar ook hoger, maar in veel gevallen niet hoog genoeg om de hogere productiekosten te compenseren.
“Dat heeft ermee te maken dat de Chinese SDE heel erg laag is en daarom niet genoeg winstmarge biedt bij de huidige materiaalprijzen. Met name de prijzen van polysilicium gaan door het dak heen. Afhankelijk van wanneer een project zou worden aangesloten op het elektriciteitsnet zullen ze het gaan doorschuiven, want het is in veel gevallen gewoon niet rendabel te maken”, zegt Scheper.
Lees ook: China bevriest polysiliciumprijzen, met dalende transportkosten als gevolg
“Daar zitten een aantal forse projecten tussen waardoor er zomaar 15 tot 20 gigawatt aan productieorders wordt doorgeschoven, die slots komen dan beschikbaar voor Europese orders. Dat omruilen zien de meesten wel zitten, maar dat zullen ze niet zomaar zeggen, want dan is hun onderhandelingspositie weg.”
Tegelijk is het ook weer niet zo eenvoudig dat een vinger opsteken genoeg is. “Je zult hiervoor wel een goede band moeten hebben met een fabriek en je zult groot moeten kunnen inkopen, dus dit is met name een kans voor groothandels en projectontwikkelaars. Het is een kleine opening, want van januari kun je weer achter de Chinese orders aansluiten en kun je vijf maanden wachten op je producten.”
Ondernemers zouden N-type moeten gaan overwegen
Een alternatief wat ondernemers volgens Schepers eens zouden moeten doorrekenen is het N-type zonnepaneel. Dat heeft er alles mee te maken dat de businesscase momenteel knelt.
“Dat klinkt natuurlijk heel vreemd in tijden waarin heel Nederland liever vandaag dan morgen zonnepanelen heeft, maar daarin moet je echt onderscheid maken tussen de particuliere en de commerciële markt”, zo legt hij uit.
De huidige energiecrisis heeft op de particuliere markt een ware hausse in zonnepanelen ontketend. Waardoor vooral de omvormers echt niet aan te slepen zijn en bedrijven gouden tijden beleven. Maar dat gaat niet op voor de commerciële markt.
“Dat komt omdat banken de hogere energieprijzen alleen voor de eerste drie jaar van je businesscase meerekenen. Daarna moet je project rendabel zijn met SDE”, zegt Scheper.
“Daarmee kan eigenlijk elke businesscase direct door het toilet worden gespoeld, zeker met de huidige rentes. Die hogere productiekosten kun je er op langere termijn wel uithalen dankzij de hoge energieprijzen, maar als de bank dat alleen voor de eerste drie jaar meeneemt dan houdt het op.”
Het zou hem daarom niet verbazen als de commerciële markt meer naar N-type zonnepanelen gaat kijken. Deze vragen weliswaar een hogere initiële investering, maar garanderen ook een hogere efficiëntie per wattpiek en daardoor een meer solide businesscase op de lange termijn.
“Als de huidige patstelling blijft, denk ik dat we deze ontwikkeling kunnen gaan zien. Toen de markt destijds overstapte van poly- naar monokristallijn zag je op basis van vergelijkbare argumenten eenzelfde ontwikkeling. De hogere efficiëntie weegt op langere termijn op tegen de hogere investeringskosten.”
Scheper denkt dat Chinese fabrikanten in principe genoeg productiecapaciteit zouden moeten hebben om ook de Nederlandse markt te bedienen met N-type. “China had beloofd dat ze in de tweede helft van dit jaar het N-type massaal zouden kunnen aanbieden. Dat is niet gelukt, maar ze zijn wel verkrijgbaar.”
Lees ook: Omzet of mensenrechten? China focust op N-type, Europa op dwangarbeid
Daarom zouden Nederlandse projectontwikkelaars het gewoon eens moeten doorrekenen vindt hij. “Baadt het niet dan schaadt het niet. Een eurocent per wattpiek eraf halen via de huidige leverancier is denk ik ingewikkelder dan overstappen op N-type. Ik vind het een mooie optie: de technologie bestaat al zo’n zeven jaar en het wordt al drie jaar aangeboden op de markt.”